Gebeurt het wel eens dat u ongewild wat urine verliest als u moet niezen of hoesten, als u iets moet opheffen of tijdens sport? Mogelijk lijdt u dan aan inspannings- of stress-incontinentie.
Bij inspanningsincontinentie is er verlies van (kleine hoeveelheden) urine als u plots de buikspieren spant waardoor de druk in de onderbuik verhoogt en de druk op de blaas toeneemt, zoals bij persen, hoesten, heffen, niezen, lachen of vrijen. De oorzaak is een slechte werking van het afsluitmechanisme van de blaas. Meestal liggen verzwakte bekkenbodemspieren aan de basis van het probleem.

Dit is de meest voorkomende vorm van incontinentie. Vooral vrouwen worden hiermee geconfronteerd. Mannen hebben er vooral last van na een prostaatoperatie.
Stress-incontinentie komt ook vaak bij jonge vrouwen voor, vooral na een bevalling. Ongeveer 25% van de jonge moeders heeft na de bevalling een tijdje last van stressincontinentie. Bij een bevalling passeert het kind de spieren van de bekkenbodem, waardoor ze uitgerekt worden en als ze niet meer getraind worden, kunnen ze verzwakt blijven. Daarom is het belangrijk om de bekkenbodemspieren te oefenen tijdens de pre- en postnatale begeleiding. Incontinentie die tijdens of kort na de zwangerschap ontstaat, herstelt vaak spontaan binnen zes maanden.

Bekkenbodemoefeningen
Bekkenbodemoefeningen zijn de belangrijkste en meest effectieve methode om urineverlies door inspanning te verhelpen.
Bedoeling van de oefeningen is de bekkenbodemspieren en de sluitspier van de blaas te versterken en beter onder controle te houden. Het gaat om de spieren die u gebruikt als u het plassen even onderbreekt (afknijpt). Wanneer u zich in gedachten voorstelt dat u uw plas wilt ophouden, dan spant u die spieren aan. De buik-, bil-, en bovenbeenspieren moeten ontspannen blijven.

Om te weten waar de bekkenbodemspieren zich precies bevinden, moet u op een stoel gaan zitten met de knieën en voeten wijd uit elkaar. Leg dan de ellebogen op de knieën. U voelt nu hoe de (ontspannen) bekkenbodemspieren licht tegen de stoelzitting drukken. Als u ze aanspant (alsof u uw plas wilt ophouden of een wind tegenhouden), voelt u ze wat losser van de zitting komen. Dit klinkt makkelijk, maar meestal gaat iemand die de bekkenbodemspieren wil aanspannen onwillekeurig de billen dichtknijpen, de buik intrekken, de benen tegen elkaar drukken en de adem inhouden. Dat is niet de bedoeling, want daarbij gebruikt u de bekkenbodemspieren niet. U moet proberen de urinebuis en de anus op te trekken en af te sluiten: dan pas treden deze spieren in werking. Het kost tijd om de oefeningen goed te leren uitvoeren. U moet proberen ze regelmatig te doen, zowel zittend als staand.

U kunt het leren aanspannen van uw bekkenbodemspier ook oefenen door een vinger in de vagina in te brengen en dan te proberen in uw vinger te knijpen. Let hierbij op dat u de bil-, been- of buikspieren niet aanspant. Een andere oefening is dat u op toilet gaat zitten als u voelt dat u moet plassen, en dat u dan de urine nog een tijdje probeert op te houden. Ook hierbij spant u de bekkenbodemspier goed aan.

• Span de bekkenbodemspieren gedurende 6 tot 8 seconden op en ontspan ze dan gedurende 6 tot 8 seconden. Probeer om tijdens het knijpen nog een paar keer extra hard aan te knijpen

• Doe dit 10 keer na elkaar, 5 tot 10 keer per dag en minstens elke ochtend, middag en avond.
U kunt op elk moment van de dag oefenen, ook tijdens uw dagelijkse bezigheden. Na 6 tot 8 weken mag resultaat verwacht worden. Hoe intensiever het programma, hoe groter het effect. De grote uitdaging is dat succes te houden, want na verloop van tijd verwaarlozen de meeste mensen hun oefeningen. Indien bekkenbodemoefeningen na drie maanden niet tot verbetering leiden, ook al hebt u ze correct uitgevoerd, heeft langer doorgaan geen zin.

Hoe eerder u uw spieren begint te oefenen na ongewild urineverlies, des te groter is de kans op succes. Als u de bekkenbodemspieren helemaal hebt laten verslappen, moet u van veel verder terugkomen.
Tijdens de zwangerschap en na de bevalling zijn bekkenbodemoefeningen effectief ter preventie van incontinentie pre- en postnataal (tot 6 maanden postpartum) als voor de behandeling van incontinentie postnataal.
Mogelijk is de behandeling eveneens effectief bij mannen die incontinent zijn geworden na een prostatectomie.

verschenen op : 26-09-2012, Gezondheid.be